Onaj ko posjeduje osnovno znanje o hadiskoj nauci poznato mu je da većina učenjaka hadisa ima pozitivan stav o obilježavanju mevluda, tj. da je to „lijepa novotarija“ ili „lijep običaj“, ukoliko se ispune potrebni uslovi.
Kaže Imam Sujuti, rahimehullah: „O obilježavanju mevluda upitan je šejhu-l-islam i hafiz hadisa u svom stoljeću, Ebu-l-Fadl Ibn Hadžer (rahimehullah), pa je rekao: 'Obilježavanje mevluda je novotarija, jer nije preneseno da su to praktikovali dobri prethodnici (selefi-salih) u prva tri stoljeća islama. Međutim, i pored toga obilježavanje mevluda obuhvata mnogo lijepih stvari, ali i one koje su suprotne njima. Za onoga koji se prilikom njegovog obilježavanja drži lijepih stvari, a izbjegava one koje su suprotne (tj. koje nisu lijepe i pohvalne po Šerijatu), za njega je obilježavanje mevluda lijepa novotarija (bid'ati-hasene), a u suprotnom, nije. Našao sam da se obilježavanje mevluda temelji na onome što se nalazi u dva »Sahiha«, a to je hadis u kojem se navodi da je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, kada je došao u Medinu, zatekao Židove kako poste Dan ašure, pa ih je upitao o tome, a oni su mu odgovorili: 'To je dan u u kojem je Allah potopio Faraona, a spasio Musāa. Mi ga postimo iz zahvalnosti Uzvišenom Allahu.“ Iz ovog hadisa se izvlači zaključak da je dopušteno zahvaljivati Allahu u određenom danu na određenoj blagodati koju je dao u tom danu, ili zbog nevolje koju je otklonio u tom danu, i da se zahvaljivanje može ponavljati svake godine u tom danu. Zahvaljivanje Allahu realizuje se kroz različite oblike ibadeta, kao što su: sedžda, post, sadaka, učenje Kur'ana i dr., a ima li veće blagodati od dolaska ovog Vjerovjesnika, sallallahu alejhi ve sellem, vjerovjesnika milosti, u tom danu?!...'“ (Vidi: Sujuti, El-Hāvī li'l-fetāvī, I, 221-229. Str.)
Nadalje, Imam Sujuti iznosi i svoj lični stav o obilježavanju mevluda, ističući sljedeće: „Po mome mišljenju, osnova obilježavanja mevluda, a koje se sastoji u okupljanju ljudi, učenju iz Kur'ana onoga što je lahko i recitovanju pripovijesti u vezi sa Vjerovjesnikovim, sallallahu alejhi ve sellem, temeljima vjerovjesništva i mu'džizama prilikom njegovog dolaska na Ovaj svijet, zatim u pripremanju sofre sa hranom koju će ljudi pojesti, ne pridodavajući tome ništa drugo, takvo obilježa¬vanje mevluda jeste jedna od lijepih novotarija i običaja za koji će biti nagrađen onaj koji priredi takvo obilježavanje, jer se njime izražava poštovanje prema položaju i vrijednosti Vjerovjesnika, sallallahu alejhi ve sellem, i iskazuje ra¬dost i sreća zbog njegovog časnog rođenja. Prvi koji je započeo obilježavanje mevluda bio je vladar Erbila (Irak), El-Muzaffer Ebu Se'id Kevkeberī ibn Zejnuddin Ali ibn Bek¬tekin, jedan od slavnih vladara i darežljivih velikana, koji je iza sebe ostavio mnogobrojne vakufe i hajrate.“ O ovom sultanu Hafiz Ibn Kesir, rahimehullah, kaže: „Obilježavao je mevludi-šerif u rebi'u-l-evvelu na veličanstven način. Bio je oštrouman, hrabar, neustrašiv, inteligentan i pravedan, Allah mu se smilovao i počast mu ukazao! Šejh Ebu-l-Hattab ibn Dihje napisao mu je jedan tom o Vjerovjesnikovom, sallallahu alejhi ve sellem, rođenju i nazvao ga: »Et-Tenvīr fī mevli¬di'l-beširī'n-nezīr«. Vladar ga je zbog toga nagradio sa hiljadu dinara (zlatnika). Dugo je trajala njegova vladavina, a smrt ga je zadesila dok je opsjedao križare u gradu Akki, 630. godine po Hidžri. Hvale je vrijedan njegov životopis, kao i njegove duhovne vrijednosti (مَحْمُودُ السِّيرَةِ وَالسَّرِيرَةِ ).“
Među učenjacima hadisa veliki je broj onih koji su se pozitivno izrazili u pogledu obilježavanja mevluda, među kojima su:
Imam Nevevī, Hafiz Ibn Kesīr, Hafiz Ibn Redžeb El-Hanbelī, Hafiz Ebu-l-Feredž Ibnu-l-Dževzī, Imam El-Džezerī, Imam Ebu Šāme El-Makdisī, Imam Kastalānī, Imam Muhammed ibn Jusuf Eš-Šāmī, Hafiz Alijju-l-Kārī, Imam Tekijjuddīn Es-Subkī, Hafiz El-Irākī, Imam Abdulvehhab ibn Ali Es-Subkī, Hafiz Sehāvi i mnogi drugi.
Također, mnogi učenjaci hadisa su napisali svoj vlastiti mevlud, opisujući rođenje posljednjeg Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, njegove vrline i detalje iz njegovog životopisa u stihovima.
Najpoznatiji autori mevluda na arapskom jeziku su:
1. Hafiz Ebu-l-Feredž Ibnu-l-Dževzī (umro 597. god. po Hidžri), autor je mnogih djela, među kojima je i poznati mevlud: „El-Arūs“, štampan više puta;
2. Hafiz Ebu-l-Hattab Ibn Dihje El-Kelbī (u: 633. god. po Hidžri), autor je poznatog mevluda: „Et-Tenvīr fī mevlidi-l-bešīri ve-n-nezīr“;
3. Hafiz Ebu-l-Hajr El-Džezerī (u: 660. Po Hidžri), jedan od velikih imama u oblasti kiraeta i autor mnogih djela, među kojima je i poznati mevlud: „'Urfu-t-ta'rīf bil-mevlidi'š-šerīf“;
4. Hafiz Ibn Kesīr (u: 774. god. po Hidžri), autor poznatih djela, kao što su: „Et-Tefsiru Kur'ani-l-Azim“, „Et-Tarīh“, „Es-Sunen“ i dr., među kojima je i mevlud koji je štampan;
5. Hafiz Abdur-Rahīm El-Irākī (u: 808. god. po Hidžri), autor mnogih djela i čuvenog mevluda: „El-Mevridu-l-henijju fi-l-mevlidi's-senijji“;
6. Hafiz Ibn Nāsiruddīn Ed-Dimeškī (u: 842. god. po Hidžri), autor mnogih djela i čuvenog djela „Er-Reddu'l-vāfir“, kojim je stao u odbranu šejhu'l-islama Ibn Tejmije. Također, on je autor tri poznata mevluda: a) „Džāmiu-l-āsār fī mevlidi-n-Nebijji-l-Muhtār“, b) „El-Lafzu-r-rāiku fī mevlidi hajri-l-halāik“, c) „Mevridu-s-sādijju fī mevlidi'l-hādijji“;
7. Hafiz Es-Sehāvī (u: 902. god. po Hidžri), učenik šejhul-islama, Hafiza Ibn Hadžera, i autor mnogobrojnih korisnih djela, među kojima je i mevlud: „El-Fahru-l-'alevijju fil-mevlidi-n-Nebevijji“, koji je štampan;
8. Allāme Ali Zejnu-l-ābidīn Es-Semhūdī (u: 911. god. po Hidžri), autor mnogih djela i poznati historičar Medine-i-Munevvere, kao i mevluda: „El-Mevāridu-l-henijje fī mevlidi hajri-l-berijjeh“. Imam Es-Semhudi je potomak Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem;
9. Hafiz Vedžihuddin Ez-Zebīdī (u: 944. god. po Hidžri), jedan od najvećih autoriteta u nauci hadisa svoga vremena i autor mnogih korisnih djela, među kojima je i mevlud nadaleko poznat u arapskim krajevima;
10. Imam Ibn Hadžer El-Hejtemī (u: 974. god. po Hidžri), autor mnogih djela, među kojima je i mevlud: „Itmāmu-n-ni'ameti 'ale-l-'ālemi bi-mevlidi sejjidi veledi Ādeme“, štampan više puta;
11. Allāme Eš-Šerbīni El-Hatīb (u: 988. god. po Hidžri), autor mnogih korisnih djela, među kojima je i njegov mevlud;
12. Hafiz Mullā Alijju-l-Kārī (u: 1014. god. po Hidžri), autor mnogih hadiskih djela, među kojima je i njegov poznati komentar na veliko hadisko djelo: „Miškātu-l-mesābīh“ od Imama Munzirija. U djelu: „El-Bedru-t-tāli'u“, Imam Ševkānī o njemu kaže: „...jedan od poznatih enciklopedista, hafiza i učenjaka. Napisao je djelo o rođenju (mevlid) Vjerovjesnika, sallallahu alejhi ve sellem...“;
13. Hafiz Abdulkerīm El-Berzendžī (u: 1184. god. po Hidžri.), muftija Medine-i-Munevvere, autor korisnih djela i najpoznatijeg mevluda na arapskom jeziku: „'Akdu-l-dževher fi mevlidi-n-Nebijji-l-ezher“. Njegov mevlud se uči u svim arapskim područjima. Hafiz El-Berzendži potječe iz loze Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem;
14. Allāme Abdulhādi El-Ebjāri El-Misrī (u: 1305. god. po Hidžri), autor je korisnih djela među kojima je i njegov mevlud koji je štampan;
15. Imam Muhammed ibn Dža'fer El-Ketāni (u: 1345. god. po Hidžri), čuveni muhaddis i autor mnogobrojnih djela, među kojima je i njegov mevlud koji je raširen u zemljama Magriba. Imam El-Ketani, također, potječe iz loze Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem;
16. Allāme Jusuf En-Nebhānī (u: 1350.god. po Hidžri), autor mnogih djela, među kojima je i mevlud: „Dževāhiru-n-nazmi-l-bedī' fī mevlidi-š-Šefī'“... (Opširnije o ovome, vidi: Muhammed ibn 'Alevī El-Mālikī El-Hasenī, El-i'alāmu bi-fetāvā eimmeti-l-islami havle mevlidihī alejhis-salatu ves-selam, Daru-l-fikr, Bejrut, 2011.; Ahmed Özel, TDV İslam Ansiklopedisi (Encikolopedija islama - na turskom jeziku), tačka: Mevlid, XXIX, str. 475-478, izdavač: Turski Diyanet Vakuf, 2004. god.; İsmail Durmuş, TDV İslam Ansiklopedisi, tačka: Mevlud u arapskoj književnosti, str. 480-482, 2004. god.) Umjesto zaključka Kao i svi drugi običaji, običaj obilježavanja mevluda može biti jako koristan, ali i štetan. Ukoliko stihove mevluda pišu učenjaci hadisa i ako se oblik obilježavanja mevluda zadržava u okvirima šerijatskih propisa i normi, od takvog mevluda može biti mnogo koristi za muslimane i njihovu emocinalnu i duhovnu vezu sa Vjerovjesnikom, sallallahu alejhi ve sellem. Međutim, ako stihove mevluda pišu neuki, ali pobožni muslimani, i ako oblik obilježavanja mevluda izlazi izvan okvira šerijatskih propisa i normi, takav mevlud je ružna novotarija od koje neće biti nikakve duhovne koristi za muslimane i njihovu duhovnu vezu sa plemenitim Vjerovjesnikom, sallallahu alejhi ve sellem. Molim Allaha da nas opskrbi ljubavlju prema Njegovom voljenom Vjerovjesniku, sallallahu alejhi ve sellem: da se radujemo njegovom rođenju, da s ljubavlju izučavamo njegov sīret, da iskreno slijedimo njegov sunnet i svakodnevno usvajamo njegov ahlak i edeb, da bismo zaslužiti njegov šefa'at, inšallah! Priredio: prof. Abdulaziz Rizvić